Kunstschilder Ward Lernout (1931 – 2019)

Geboren te Geluwe (West-Vlaanderen) op 3 mei 1931, als oudste van een kroostrijk gezin met 14 kinderen.

Start van zijn artistieke opleiding:

• Zijn vader Kamiel Lernout leerde hem tekenen
• Stedelijke Academie voor Schone Kunsten te Menen
• Avondcursussen aan het Sint-Lucasinstituut in Brussel

Werkzaam bij de koloniale gewestdienst in het -toenmalig Belgisch- Congo van 1954 tot 1960. We citeren:

“De kleuren van Afrika hebben een diepe indruk op mij gemaakt.. Het licht was daar zo intens en de kledij van de vrouwen zo kleurrijk, dat ik de omschakeling naar een feller coloriet als natuurlijk heb aangevoeld” (citaat uit de Standaard 2006)

"Een land waar men vloekend betreurt niet méér vrije tijd te kunnen afpingelen om in woord en beeld het donkere mysterie van mens en natuur vast te leggen. Buitenshuis was schilderen vaak een echte marteling: moordende zon die je haast kleurenblind maakt, insecten en muggen die rond zwabberen in de verfklodders op het palet, en duizenden vliegjes en muggen die je doen stampen en krabben; het is juist te beweren dat elk doek uit zweet en bloed was ontstaan! De poëzie was weggelegd voor de rustige avonduren, die doordrongen waren van de reuk van hout, en harsvuurtjes en het inlandse leven als lansen geplant. En what about pictures? Wat ik voor het ogenblik niet kan ver-woorden, tracht ik te ver-beelden; want ook een schilderij beschouw ik als een gedicht: de vorm moet de drager zijn van een expressie, of duidelijker: van de uitdrukking van een ontroering. Het vastleggen van de verrukking om een zintuiglijke ervaring. Diepzinniger intentie wil ik mezelf niet aanwrijven!" (uit zijn curriculum vitae 1960)

Na een periode in Laken (Brussel), vestigt hij zich vanaf 1964 in Tervuren.

Een zelfstandig bestaan als kunstenaar is op dat ogenblik niet mogelijk en hij slaagt erin een loopbaan in de reclame- en mediawereld te combineren met artistieke ontplooiing in zijn atelier te Vossem, waar hij op zoek gaat naar een eigen stijl, maar voor wie vakbekwaamheid een eerste vereiste is. Gehuwd met Frieda Gryson, heeft 5 kinderen en 8 achterkleinkinderen.

Vanaf 1970 komt hij definitief naar buiten met zijn werk en volgen de tentoonstellingen zich jaarlijks op. Door gebrek aan tijd is de productie van zijn werken nog niet zo uitgebreid. Het Brabantse landschap en de Brabantse witloofboer zijn in de eerste jaren de belangrijkste onderwerpen in zijn werken.

"Ik trek een landschap in stukken en breng daar orde in, zonder te willen imiteren. Het is de drang om te vereenvoudigen. Ik vraag me achteraf niet af of ik genoeg geabstraheerd heb. Dat kan me niet schelen."

Maar ook het opstellen van de ingrediënten van een stilleven, schijnbaar toevallig neergezet, maar steeds met zorg samengesteld, vormt een belangrijk element in zijn ontwikkeling.

Veelal als aanloop naar een schilderij is de schets een onontbeerlijk onderdeel van zijn werk en zijn schetsboek met potlood of stukje houtskool een vast attribuut. Ward wil ‘het gezien hebben’ en hecht veel belang aan correctheid, de verhoudingen moeten kloppen.

Ward Lernout wordt fulltime kunstschilder in 1989, en hij richt een ruim atelier in te Duisburg. Er komt ruimte vrij voor bezoeken aan concerten, tentoonstellingen en ook voor reizen zodat de thematiek van zijn werken verruimd wordt : naast het Brabants landschap komt een brede waaier van onderwerpen tot uiting in zijn werken: figuren, naakten, muzikanten, paarden, reisindrukken en marines. Hij blijft op zoek gaan naar steeds nieuwe inspiratie in binnen-en buitenland. Deze nieuwe werken inspireren vele landelijke maar ook internationale tentoonstellingen.

Zijn oude passie witloofboeren blijven permanent aanwezig in zijn werken. Maar ook hier is een evolutie merkbaar: de portretten van de witloofboeren worden meer nostalgisch en somber. Hij tekende zelfs één helemaal in het zwart. De onderliggende gedachte is dat veel teloor gaat, de tradities, de geschiedenis en het landschap… het zijn niet meer die frisse taferelen van vroeger. Met de serres is het net zo.

Ward Lernout draagt eveneens bij tot vele sociale projecten ten voordele van goede doelen, merendeels voor de Lions Club, maar hij is ook mede- organisator van de 3-jaarlijkse kunstveiling ten voordele van ‘De Eglantier’.

Als bestuurslid van de vzw De Vrienden van de School van Tervuren heeft hij zich onvoorwaardelijk ingezet voor menige projecten en tentoonstellingen, zoals de kunsttriënnale ‘Furament’.

Deze kunstenaar van de wereld en begeesterd door de natuur, door het menselijke, in zijn sterktes en zwaktes, en veelal zonder schroom, is iemand die de mystiek van het sociale in alle aspecten en lagen van het leven wil vertellen. Daarom ook is hij een boodschapper met zijn penseel en zijn kleuren. Zo heeft hij eveneens, vanuit zijn sociale betrokkenheid, maar liefst 123 buren van zijn schildersatelier (de Veeweide) uitgenodigd om hun portret te schilderen. En dat werd geconsolideerd en met succés.

Publicaties:

1978 : Monografie Ward Lernout , door Remi de Cnodder

1988: Prijs van het publiek (Art Meets Management, Cercle Gaulois, Brussel)

1993: Kunstmap “Lianja-verhalen” (omzetting in versvorm van vier zangen uit het heldenepos van de Mongo-stam (Kongo), geïllustreerd met vier lithografieën.

1996: Kunstboek “Ward Lernout“( Remi de Cnodder/ Anita Nardon); Uitgever Roularta Art Media.

1999: Litho opgenomen in de uitgave “Lithografieën van 10 hedendaagse Vlaamse kunstenaars”; Uitgegever Flemish Art Brussel.

2001: Geselecteerd voor de tentoonstelling “Kunstenaarskolonies in Europa” in het ‘Germanisches Nationalmuseum’ in Nürnberg.

2006: Retrospectieve “Ward Lernout 1997-2005”door Frans Boenders; Uitgever: VST

2011: Gemeentelijke Cultuurprijs Maurits Wynants (Tervuren)

2012: Retrospectieve “Ward Lernout 80”, tekst Herman de Vilder; Uitgever: VST

Kunstboeken in het kader van de benefietacties van Lions Club Ijsedal Tervuren ten voordele van het Msandaka Centrum voor gehoorgestoorde kinderen in Moshi, Tanzanië (met fotografie van Wim Blonk en Bert Keyaerts en poëtische impressies van Herman De Vilder); Uitgever Lions Club Ijsedal Tervuren:

• 2013: “Verrassende Loire” Met lens en penseel voor Afrika
• 2014: ”Tussen Maas en Wadden” Hollandse molens voor Afrika
• 2016: “Waar de druiven rijpen” Serres met lens en penseel
• 2019: “Rivieren voor Afrika”

Nog te vermelden: in 2009 werd Haydn Voor Afrika georganiseerd, een concert in de kerk van Tervuren. Dit project werd gesponsord door regionale service-clubs (Lions, Rotary, Kiwanis), in ruil voor 70 kinderportretten geschilderd door W.Lernout.

Enkele recensies:

"Ward Lernout, de dichter die schilder werd huldigt de Vlaamse picturale traditie. Het expressionisme ligt aan de basis van deze schilderkunst, terwijl men uiteraard naar zowel Vlaamse als Duitse exponenten kan verwijzen. Maar dat alles belet niet dat Ward Lernout opteert voor een eigen solide expressie, waarin de vormen stevig en kleurrijk naast elkaar zijn geplaatst ... Het is duidelijk dat Ward Lernout de volle maturiteit van zijn talent heeft bereikt, en dat hij nergens behoefte heeft aan attractieve effecten of het inspelen op modetrends. Hij heeft een stijl ontwikkeld die de toeschouwer deelachtig maakt aan het ‘joie de peindre’ dat in deze kunst zo herkenbaar is ... Ward Lernout is in de eerste plaats een kunstenaar die zijn gevoelens omzet in een mannelijke kleur- en vormentaal, waarbij alle details en bijkomstigheden uit de voorstelling verbannen worden. Hij creëert dus een directe schilderkunst die onmiddellijk naar het evenwicht, de uitzuivering en de beheersing van de synthese grijpt."
Remi De Cnodder (A.I.A.C.),1991 en 1989

"Lernouts werk biedt ons een spiegel waarin wij de man zelf herkennen als iemand die onder de uitwendige gedaante van bezonkenheid en bezonnenheid, het heilig vuur van de inspiratie onverpoosd brandend houdt ... Is de kunst van de compositie één van de beslissende elementen in het werk van Lernout, een wellicht nog belangrijker troef in zijn handen is de kleur: een opgetogen gevitamineerd coloriet dat schijnbaar de hoge tonen haalt en aanhoudt; dat het oog zonder omwegen, vrank en onvervaard aanspreekt."
Marcel Duchateau (kunstcriticus),1982, 1984

"Het oeuvre van Ward Lernout sluit vloeiend aan bij het volbloed Fauvisme, waarbij zich ook de construerende kracht van het Vlaams expressionisme doet gelden."
Maurits Bilcke (kunstcriticus), 1974

"Compositie, techniek, kleurgevoel en menselijkheid vormen samen een hoofdkenmerk van zijn totaal-oeuvre. Ward Lernout zou – ik zou dit terloops doen opmerken – ook als abstract schilder een even overtuigd gamma aan kunstwerken bij elkaar kunnen schilderen en dit juist omdat de kleur bij hem een zo voorname rol speelt en tevens zo weet te boeien door haar innerlijke rijkdom."
Roger Selleslachts (voormalig directeur SLAC),1996

"Ward Lernout schildert en tekent omdat het één van zijn geliefkoosde vormen van communiceren is… Zijn beeldtaal is zijn exclusief bezit geworden, zoals ook zijn geestelijke benadering van mens en natuur, van landschap en hartstocht, van sereniteit en vervoering. Hij is een discrete getuige van zijn tijd in die zin dat hij mens en natuur weergeeft zoals ze aan zijn blik en emoties verschijnen ... De menselijke figuur neemt een belangrijke plaats in zijn recente creativiteit. Men kan zich best voorstellen dat die belangstelling past in een meditatie omtrent ‘la condition humaine’ en de zin van wezens en hun betrachtingen ... omdat hij niet alleen met zijn ogen maar ook en vooral met het ritme van zijn hart en de trance van zijn geest bekijkt en bewondert, is zijn coloriet zo rijk en zo verrassend, zo reëel en zo irreëel terzelfdertijd. Daarom ook krijgt de kijker het gevoel dat de geest de vorm en de compositie een bijkomende dimensie geeft".
Hugo Brutin (kunstcriticus), 2001

"Hij schildert het Brabants platteland met opmerkelijk veel zwier en dynamiek.. Sedert een paar jaar gaat zijn aandacht meer uit naar de menselijke figuur en schildert en tekent hij onderwerpen als naakten en paren, (wat een psychologische dimensie met zich meebrengt) en musici. De schilder groeit zo verder naar een synthese tussen techniek en de ambitie zijn hele wereld op het doek te zetten".
Joost De Geest (kunstcriticus), 2001

"Zijn landschappen doen aan Gust De Smet denken…Een retrospectieve bij zijn 75ste verjaardag toont in welke mate de kleuren van Afrika hun stempel blijven drukken op de schilderijen van Lernout".
Dirk Martens, redacteur De Standaard,2006

"Intussen is in de loop van de jaren het coloriet van Wards schilderijen meer geworden dan alleen maar een uiting van zijn stemmingen. Juist door zijn kleurgebruik springen zijn persoonlijkheid, zijn levensbeschouwing, zijn gevoelsleven, zijn compositiebeheersing en zijn keuze van thema’s steeds duidelijker in het oog. Om de werkelijkheid een ander aanzien te geven, neemt de kleur de overhand maar altijd in een goed overwogen combinatie met al deze elementen. In dat opzicht kunnen we stellen dat Wards werk een protest inhoudt tegen de kleurloosheid om ons heen, zowel in het dagelijkse leven als in de kunst."
Herman de Vilder (kunstkenner), 2012

Omvang oeuvre

Ward Lernout overlijdt onverwachts thuis in Tervuren op 21 december 2019. Het is niet met zekerheid vast te stellen hoe groot zijn totale oeuvre is. Hij maakte vooral schilderijen met olieverf op doek of paneel, op latere leeftijd gebruikte hij noodgedwongen acryl op doek (om medische redenen). Daarnaast produceerde Ward Lernout heel wat tekeningen op papier of karton, met gebruik van gemengde technieken, met houtskool en met Chinese inkt, maar ook aquarellen. Hij verkocht of schonk zijn werken op regelmatige basis aan particulieren, zonder gedetailleerde gegevens van de kopers of ‘de gelukkigen’, zodat vaak onbekend is waar dat werk zich bevindt. We blijven ons via deze website inzetten om ontbrekende werken op te sporen en toe te voegen.